ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΗΜΕΡΗΣΙΩΝ – ΕΣΠΕΡΙΝΩΝ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΩΝ ΛΥΚΕΙΩΝ
ΠΕΜΠΤΗ 8 ΙΟΥΝΙΟΥ 2023
ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ:
ΛΑΤΙΝΙΚΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ
Γενικός Σχολιασμός Θεμάτων
Τα ζητούμενα θέματα των Λατινικών προέρχονται από αποσπάσματα των κειμένων 23 και 38 του σχολικού εγχειριδίου.
Τα φετινά θέματα των Λατινικών είναι διατυπωμένα με σαφήνεια και μπορούν να χαρακτηριστούν αναμενόμενα. Για πρώτη φορά υπήρξαν τόσο στη Γραμματική όσο και στο Συντακτικό ασκήσεις νέου τύπου εξέτασης (ασκήσεις εντοπισμού) χωρίς όμως να παρουσιάζουν ιδιαίτερη δυσκολία. Παρατηρείται μικρή πρωτοτυπία στις ασκήσεις Γ1Α και Γ2 Α, όπου στη γραμματική ζητούν από τους μαθητές να εντοπίσουν μόνοι τους γραμματικούς τύπους. (Παπαβασιλείου Ζωή)
Τα φετινά θέματα των Λατινικών ήταν βατά και διατυπωμένα με σαφήνεια. Στο θέμα Α ζητήθηκε να μεταφράσουν δύο αποσπάσματα των κειμένων 23 και 38. Το θέμα Β1 περιελάμβανε ερωτήσεις ΣΩΣΤΟΥ – ΛΑΘΟΥΣ από την εισαγωγή του σχολικού εγχειριδίου, ο οποίες κυρίως αναφέρονταν σε έργα Ρωμαίων λογοτεχνών. Στο θέμα Β2 δόθηκαν πέντε λέξεις της νεοελληνικής, όπου οι μαθητές κλήθηκαν να εντοπίσουν μέσα από τα δοθέντα αποσπάσματα μία λέξη ετυμολογικά συγγενή για την καθεμία. (Μήσιου Ιωάννα)
Επίλυση Θεμάτων
1. Μετάφραση κειμένου
Ο Σκριβωνιανός είχε στασιάσει ενάντια στον Κλαύδιο στην Ιλλυρία· ο Παίτος είχε πάει με το μέρος του και, αφού σκοτώθηκε ο Σκριβωνιανός, οδηγούνταν σιδηροδέσμιος στη Ρώμη. Επρόκειτο να επιβιβαστεί σε πλοίο· η Αρρία παρακαλούσε τους στρατιώτες να επιβιβαστεί μαζί. Δεν το κατόρθωσε· νοίκιασε ψαράδικο πλοιάριο και ακολούθησε το μεγάλο πλοίο.
Μια νύχτα δηλαδή καθόταν με την κόρη της αδελφής (της) σε κάποιο μικρό ιερό και περίμενε μέχρις ότου ακουστεί κάποια φωνή που να ανταποκρινόταν στον σκοπό τους. Τελικά η κοπέλα, κουρασμένη από την πολλή ορθοστασία, ζήτησε από τη θεία (της) να της παραχωρήσει για λίγο τη θέση της. Τότε η Καικιλία είπε στην κοπέλα: «εγώ ευχαρίστως σου παραχωρώ τη θέση μου». Αυτόν τον λόγο λίγο αργότερα επιβεβαίωσε η ίδια η πραγματικότητα.
B.1.
- Σ
- Λ (Ο Μάρκος Τύλλιος Κικέρων, υπήρξε ο κορυφαίος εκπρόσωπος της πεζογραφίας και ένας από τους μεγαλύτερους ρήτορες της αρχαιότητας.)
- Σ
- Λ (Ο Τίτος Λίβιος έγραψε την κορυφαία πεζογραφική παρουσίαση της ιστορικής διαδρομής της «αιώνιας Πόλης» από την ίδρυσή της ως το 9 π.Χ. σε 142 βιβλία).
- Λ (Ο Βιτρούβιος έγραψε το εξειδικευμένο σύγγραμμά “Για την αρχιτεκτονική ”)
Β.2.
μετάδοση | dabat |
ναυάγιο | navem/naviculam |
νυχτερινός | nocte |
απόσταση | standi |
μητρότητα | materteram |
Γ1α
1.nocte (θηλ. γ’ κλίσης) –> noctium
2.sororis (θηλ. γ’ κλίσης) –> sororum
3.vox (θηλ. γ’ κλίσης) –> vocum
4.sede (θηλ. γ’ κλίσης) –> sedum
Γ1β
lacrimae: lacrima (ονομ. ενικού)
diu: diutius – diutissime
siccis: sicca (αφαιρετική ενικού, θηλ.)
eius: ea
ingentem(que): ingentiorem – ingentissimam
hoc dictum:haec dicta
res ipsa: rei ipsius
Γ2α
1.orabat: orabunt
2.impetravit: impetrabunt
3.conduxit: conducent
4.secūta est: sequentur
Γ2β
vincerent: vicisti
egrediebatur: egredi
redibat: redeuntis
moverat: motu
fuerat: fuisset
erat ascensūrus: fuerint ascensuri
petit: petendi – petendo
fecit: fac – facito
dixit: dicimini
Δ.1.α
se: είναι άμεσο αντικείμενο στο ρήμα dabat, δηλώνεται άμεση αυτοπάθεια (το se αναφέρεται στο εννοούμενο υποκείμενο Arria)
contra Claudium: είναι εμπρόθετος επιρρηματικός προσδιορισμός της εναντίωσης ή εχθρικής κατεύθυνσης/διάθεσης στο ρήμα moverat
piscatoriam: είναι ομοιόπτωτος, επιθετικός προσδιορισμός στο naviculam
standi: γενική του γερουνδίου ως συμπλήρωμα, γενική αντικειμενική στο mora
paulo: απρόθετη αφαιρετική του μέτρου ή της διαφοράς στο post
Δ.1. β Ενεργητική σύνταξη: Hoc dictum paulo post res ipsa confirmavit [Αυτό το λόγο λίγο αργότερα η ίδια η πραγματικότητα επιβεβαίωσε]
Παθητική σύνταξη: Hoc dictum paulo post re ipsa confirmatum est.
Δ.2.α
- dum aliqua vox congruens proposito audiretur: δευτερεύουσα επιρρηματική χρονική πρόταση, εισάγεται με τον χρονικό σύνδεσμο dum, ο οποίος χρησιμοποιείται για να δηλωθεί το υστερόχρονο, εκφέρεται με υποτακτική, γιατί η πράξη περιγράφεται ως προσδοκία ή επιδίωξη, συγκεκριμένα, με υποτακτική Παρατατικού (audiretur), γιατί εξαρτάται από ιστορικό χρόνο(expectabat: παρατατικός)· λειτουργεί ως επιρρηματικός προσδιορισμός του χρόνου στο ρήμα εξάρτησης expectabat.
- ut sibi paulisper loco cederet: δευτερεύουσα ουσιαστική βουλητική πρόταση, εισάγεται με τον βουλητικό σύνδεσμοut, γιατί είναι καταφατική, εκφέρεται με υποτακτική, γιατί το περιεχόμενό της είναι απλώς επιθυμητό, συγκεκριμένα, με υποτακτική Παρατατικού (cederet), γιατί εξαρτάται από ιστορικό χρόνο(rogavit). Υπάρχει ιδιομορφία στην ακολουθία των χρόνων, γιατί η βούληση είναι ιδωμένη τη στιγμή που εμφανίζεται στο μυαλό του ομιλητή και όχι τη στιγμή της πιθανής πραγματοποίησής της (συγχρονισμός της κύριας με τη δευτευτερεύουσα πρόταση)· λειτουργεί ως έμμεσο αντικείμενο στο ρήμα εξάρτησης
Δ.2. β Caecilia dixit se libenter illi sua sede cedere.
Υπεύθυνες καθηγήτριες: Μήσιου Ιω., Τσιτσοπούλου Κ., Παπαβασιλείου Ζ.
