ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΗΜΕΡΗΣΙΩΝ – ΕΣΠΕΡΙΝΩΝ ΓΕΝΙΚΩΝ ΛΥΚΕΙΩΝ
ΤΕΤΑΡΤΗ 8 ΙΟΥΝΙΟΥ 2022
ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ:
ΛΑΤΙΝΙΚΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ
Σχολιασμός Θεμάτων: Βατά τα θέματα για καλά διαβασμένους μαθητές. Το υπουργείο έλαβε υπόψη του μάλλον τη χαώδη ύλη και το λίγο χρονικό διάστημα για τόσο μεγάλο φόρτο μελέτης. Οι μεταφράσεις χωρίς ιδιαίτερη δυσκολία, τα κείμενα από τα αναμενόμενα και όχι τα ιδιαιτέρως πολύπλοκα, οι ερωτήσεις εισαγωγής δεν υπεισέρχονταν σε εξαντλητικές λεπτομέρειες και οι ετυμολογικές ήθελαν λίγη προσοχή. Οι γραμματικές και οι συντακτικές θα έπρεπε είχαν αναλυθεί όλες στην τάξη.
Μαρία Χρήστου, Φιλόλογος
Ακολουθούν οι λύσεις των θεμάτων.
Α1.
Αυτός παρουσιάστηκε στα μάτια τους καθισμένος δίπλα στη φωτιά σε ένα οκαμνί και να τρώει από ένα ξύλινο πιάτο. Περιφρόνησε τα πλούτη των Σαμνιτών και οι Σαμνίτες θαύμασαν τη φτώχεια του. Ενώ δηλαδή του έφεραν από μέρους της πολιτείας τους πολύ χρυσάφι, για να το κάνει ό, τι θέλει, γέλασε μαλακώνοντας το αυστηρό πρόσωπο του κι απάντησε αμέσως:
Φροντίζει και προνοεί να μη μαθευτούν τα σχέδια μας, αν το γράμμα πέσει στα χέρια του εχθρού. Για αυτό τον λόγο αυτό στέλνει επιστολή γραμμένη στα ελληνικά. Συμβουλεύει τον ταχυ¬δρόμο, αν δεν μπορέσει να πλησιάσει, να δέσει το γράμμα στον ιμάντα του ακοντίου και να το ρίξει μέσα στο στρατόπεδο. Στην επιστολή γράφει πως θα έλθει γρήγορα με τις λεγεώνες του. Ο Γαλάτης, επειδή φοβήθηκε τον κίνδυνο, αποφάσισε να ρίξει το ακόντιο.
Β1.
1 – γ
2 – α
3 – δ
4 – β
5 – ε
Β2.
1 – στ
2 – α
3 – δ
4 – γ
5 – β
Γ1.
*noster
*hostibus
*tergorum
*eques
*maiore
*caedi
*illud, illius
*id
*pondera
*vultus
*re
*celerius, celerrime
*pericula
Γ2.
*gesserint
*cernetur
*fite
*miraturos esse, miratos fore
*allatum
*utens, usurus, usus
*dic
*curabimus
*misit
*adeundo
*potuisset
*abice
Δ1α.
eis = αντικείμενο στο ρήμα occurrunt
assidentem= κατηγορηματική μετοχή, συνημμένη στο se, δηλώνει το σύγχρονο
risu= αφαιρετική του τρόπου
consilia= υποκείμενο στο ρήμα cognoscantur
ob rem= εμπρόθετος προσδιορισμός της αιτίας, εξωτερικό αναγκαστικό αίτιο
Δ1β.
ne, intercepta epistula, nostra consilia ab hostibus cognoscantur: δευτερεύουσα ουσιαστική βουλητική πρόταση
• Εκφέρεται με έγκλιση υποτακτική (όπως όλες οι βουλητικές), γιατί το περιεχόμενό της είναι απλώς επιθυμητό· συγκεκριμένα χρόνου ενεστώτα (cognoscantur), γιατί εξαρτάται από ρήμα αρκτικού χρόνου (curat-providet: ενεστώτας). Παρατηρείται ιδιομορφία στην ακολουθία των χρόνων, γιατί η βούληση είναι ιδωμένη τη στιγμή που εμφανίζεται στο μυαλό του ομιλητή (συγχρονισμός της κύριας με τη δευτερεύουσα πρόταση) και όχι τη στιγμή της πιθανής πραγματοποίησής της. Η πρόταση αναφέρεται στο παρόν-μέλλον.
• Λειτουργεί ως αντικείμενο στα ρήματα curat, providet
Για πληρέστερη απάντηση:
intercepta epistula: αφαιρετική απόλυτη, υποθετική μετοχή
Αναλύεται σε εξαρτημένο υποθετικό λόγο: si intercepta sit epistula, … ne cognoscantur
Aνεξάρτητος λόγος: si intercepta erit epistula, … ne cognoscantur (απαγόρευση: ne + υποτακτική ενεστώτα – σπανιότερη εκδοχή αντί για παρακειμένου) → Υποθετικός λόγος α΄ είδους, ανοικτή υπόθεση στο μέλλον.
Δ2α.
Nam cum ad eum magnum pondus auri, publice missum, attulissent: αναφορική μετοχή, συνημμένη στο pondus, δηλώνει το προτερόχρονο
missum: Επιθετική μετοχή, χρόνου Παρακειμένου, δηλώνει το Προτερόχρονο και αναφέρεται στον όρο «pondus».
Ανάλυση:
quod missum erat (εξάρτηση από ιστορικό χρόνο «attulissent»)
«veritus»:αιτιολογική μετοχή, συνημμένη στο Gallus, δηλώνει το προτερόχρονο.
Gallus, quod periculum veritus erat, constituit (quod +οριστική, αιτιολογία πραγματική, αντικειμενικά αποδεκτή)
Gallus, quod periculum veritus esset, constituit (quod +υποτακτική, αιτιολογία υποκειμενική)
Gallus, cum periculum veritus esset, constituit (cum+υποτακτική, αιτιολογία ως αποτέλεσμα εσωτερικής λογικής διεργασίας)
Δ2β.
Εgo cum legionibus celeriter adero
Μαρία Χρήστου
Φιλόλογος