ΠΡΟΤΥΠΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ
ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΟΥ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑΤΟΣ
Α. Ο συντάκτης του κειμένου αναφέρεται στους κινδύνους που επέρχονται ως συνέπεια του ρατσισμού. Συγκεκριμένα αναφέρει ότι ο ρατσισμός μπορεί να χρησιμοποιηθεί από ένα κράτος ώστε να αποσπαστεί η προσοχή του λαού από τα ουσιώδη προβλήματα που τον ταλανίζουν, ενώ ταυτόχρονα το πνεύμα «στενεύει» από τον αδικαιολόγητο φόβο που καλλιεργείται έναντι μιας κοινωνικής ομάδας. Σε αυτό το πλαίσιο, θεσμοθετούνται μέτρα που είναι άδικα ή αυστηρά έναντι όλων με αποτέλεσμα να νομιμοποιείται η άσκηση βίας.
Λέξεις: 73
(Οδηγίες: Όταν μας ζητείται να συμπτύξουμε τα νοήματα μέρους του κειμένου, εφαρμόζουμε ό, τι γνωρίζουμε ήδη για την περίληψη, αλλά σε μικρότερη κλίμακα. Δηλαδή, συντάσσουμε μία θεματική περίοδο στην οποία αναφέρουμε το θέμα των συγκεκριμένων παραγράφων το νόημα των οποίων παραθέτουμε. Έπειτα, παραθέτουμε με δικά μας λόγια σε δικό μας ύφος και ενιαίο κείμενο τις σημειώσεις που κρατήσαμε κατά την αρχική ανάγνωση του κειμένου, σε μορφή πλαγιοτίτλων, αποφεύγοντας να χρησιμοποιήσουμε τις αυτούσιες λέξεις- φράσεις του κειμένου καθώς επίσης και οικείο ύφος. Τέλος, εξετάζουμε αν έχουμε χρησιμοποιήσει κατάλληλα διαρθρωτικές λέξεις που να δείχνουν τη νοηματική σχέση των ιδεών. Περίληψη: 15 μονάδες => 07 περιεχόμενο, 03 έκφραση, 05 δομή, Ποινή 1-2 Μονάδες για υπέρβαση του ορίου των λέξεων)
Β1. α » λάθος β » λάθος γ » λάθος δ » σωστό ε » σωστό
(Οδηγίες: Σε αυτές τις ασκήσεις ακόμα και αν δεν σας το ζητάει η εκφώνηση, καλό είναι να μη μένετε στη γενική εντύπωση που σας άφησε το κείμενο. Να εντοπίζετε πάντα τα χωρία που επιβεβαιώνουν ή όχι την πρόταση που σας δίνεται.)
Β2. Ο συγγραφέας του κειμένου 2 αναφέρεται σε ένα νέο είδος ρατσισμού, το νεορατσισμό. Συγκεκριμένα, αναφέρει ότι αντί να τονίζεται η ανωτερότητα της φυλής και η απόρριψη των άλλων, ο ρατσισμός εκφράζεται κυρίως με την απόλυτη αποδοχή των πολιτισμικών διαφορών. Ο ανώτερος και ο κατώτερος διακρίνονται βάσει του ποιος είναι αφομοιωμένος από την κοινωνία και ποιος όχι. Κεντρικό στοιχείο, συνεπώς του νεορατσισμού είναι του ρατσισμού πλέον η φοβία της διαπολιτισμικής επικοινωνίας, μετατοπίζοντας τη διάκριση από τη «φυλή» στην «κουλτούρα» .
(Οδηγίες: Εντοπίζουμε το ζητούμενο στην εκφώνηση και απαντούμε μέσα στο όριο λέξεων που μας ζητείται. )
Β3. α. Ο συγγραφέας του κειμένου 1 χρησιμοποιεί παραδείγματα («: κατά τον Μεσαίωνα πίστευαν στην Ευρώπη ότι οι Εβραίοι έτρωγαν τα παιδιά»). Με αυτόν τον τρόπο πετυχαίνει να κάνει το λόγο του ζωντανό και παραστατικό, οικείο και άμεσο ταυτόχρονα.
( Οδηγίες: Σε αυτές τις ασκήσεις, πάντα να εντοπίζετε το σκοπό για τον οποίο ο συντάκτης κάνει αυτή την επιλογή.)
β. «Πόσοι, ωστόσο, από εμάς δεν διστάζουν να προσδώσουν ένα χαρακτηρισμό στη μία ή στην άλλη ανθρώπινη ομάδα;»: Ο συντάκτης εδώ χρησιμοποιεί ερώτηση για να καταστήσει τον προβληματισμό του ζωντανό και ταυτόχρονα να μεταβεί στο επόμενο ζήτημα που θα αναπτύξει.
«διαίρει και βασίλευε»: Ο συντάκτης εσωκλείει στα εισαγωγικά μία φράση- παροιμία που διατυπώνεται πάντα με αυτή τη μορφή.
«Από έναν υπέρμετρο φόβο της ομάδας που καταπιέζεται:» Ο συντάκτης εδώ χρησιμοποιεί τη διπλή τελεία για να παραθέσει διευκρινίσεις που θα καταστήσουν το λόγο του σαφέστερο.
(Οδηγίες: Σε αυτές τις ασκήσεις επιλέγουμε ποια στοιχεία θεωρίας ταιριάζουν στην κάθε περίπτωση.)
Β4. Θα ήθελα πολύ να έρθω μαζί σου, όμως, δεν προλαβαίνω.
Έτσι, ακολούθησα τελικά τις οδηγίες του και βρήκα λύση στο πρόβλημα.
Επιπλέον, θα θέλαμε να μας φέρετε και ένα μπουκάλι νερό.
Βεβαίως, θα ήθελα να έρθω μαζί σας αν υπάρχει κενή θέση.
Γ.
Σύμφωνα με τον ποιητή, οι άνθρωποι όλοι αν και διαφορετικοί, ωστόσο μοιάζουν στις αρχέγονες αγωνίες και τους φόβους τους. Όλη η ανθρωπότητα δοκιμάζεται από παρόμοιες δυσκολίες. Έτσι, «το ψωμί σου δε διαφέρει απ’ το δικό μου, το χέρι σου είναι όμοιο με το δικό μου, σαν τη φωτιά καίει και η δική μου φωτιά.».Με τη χρήση των παρομοιώσεων σε αυτό το χωρίο, ο ποιητής δείχνει γλαφυρά ότι οι βασικές βιοποριστικές ομοιότητες υπερτερούν των διαφορών που μπορεί να χωρίζουν τους ανθρώπους. Το ίδιο αναφέρει και πιο κάτω, όταν επισημάνει ότι « το ίδιο άγχος κρύβουμε κι οι δυο, η ίδια εξάντληση, στην πλάτη μας βαραίνει,, αυτή που συντρίβει το κάθε θνητό, μέσ’ απ’ του χρόνου τα σκοτάδια». Με τις μεταφορές αποδεικνύει ότι οι άνθρωποι διαχρονικά δοκιμάζονται από τις ίδιες αντίξοες συνθήκες επιβίωσης και θα έπρεπε να αισθάνονται αλληλέγγυοι. Συμπερασματικά, όλοι οι άνθρωποι βιώνουν τους ίδιους πόνους και τις ίδιες αγωνίες που ενώνουν τη μοίρα τους σε αυτόν τον κόσμο..
(Οδηγίες: Διαβάζουμε πολύ προσεκτικά την εκφώνηση για να μη βγούμε εκτός θέματος. Πάντα χρησιμοποιούμε παραπομπές από το λογοτεχνικό κείμενο, ώστε να τεκμηριώσουμε την άποψή μας.
15 μονάδες => 07 περιεχόμενο, 05 έκφραση (συμπεριλαμβάνεται η αξιοποίηση κειμενικών δεικτών), 03 δομή, Ποινή 1 Μονάδα για υπέρβαση του ορίου των λέξεων!)
Δ. Τίτλος: Όλοι διαφορετικοί , μα όλοι ίδιοι
Κυρίως θέμα
Τρόποι αντιμετώπισης ρατσισμού – Γονείς:
Είναι γεγονός πως οι γονείς αργά ή γρήγορα θα έρθουν αντιμέτωποι με το θέμα του ρατσισμού καθώς και το πώς πρέπει να το διαχειριστούν για την καλύτερη διαπαιδαγώγηση των παιδιών τους. Δεδομένου πως ο ρατσισμός – και οι εκάστοτε εκφάνσεις του – είναι ζήτημα επίκτητο και όχι εγγενές (οι άνθρωποι δηλαδή δε γεννιούνται με παγιωμένες απόψεις περί ρατσισμού), το ερώτημα που τίθεται είναι πώς μπορούν οι γονείς να καλλιεργήσουν στα παιδιά τους μία πιο ανοικτή στάση απέναντι στη διαφορετικότητα. Ενδεικτικά, τρόποι για να επιτευχθεί αυτό είναι:
Οι γονείς να αποτελούν παράδειγμα προς μίμηση για τα παιδιά τους ό,τι ηλικία και αν έχουν αυτά. Οι ρατσιστικές απόψεις καλλιεργούνται κατ’ αρχήν στο σπίτι και τα παιδιά υιοθετούν τα παραδείγματα και τις στάσεις των ίδιων των γονέων. Επομένως, οι γονείς οφείλουν να αποφεύγουν τις ταμπέλες και τους χαρακτηρισμούς προς τους άλλους, συμπεριφερόμενοι πάντοτε με σεβασμό και ευγένεια απέναντι σε όλους ανεξαιρέτως, είτε πρόκειται για υφισταμένους τους στη δουλειά, είτε για μετανάστες, τουρίστες, ΑΜΕΑ, Ρομά κλπ.
Να δείχνουν έμπρακτα πως δεν έχουν κανένα πρόβλημα με άτομα διαφορετικού χρώματος, εθνικοτήτων κλπ. Είναι γεγονός άλλωστε πως οι γονείς οι οποίοι συναναστρέφονται αυτά τα άτομα και ξέρουν να προσαρμόζονται και να συμπεριφέρονται ανάλογα στο εκάστοτε πολυπολιτισμικό πλαίσιο, θα γαλουχήσουν παιδιά με μη ρατσιστικές αντιλήψεις.
Τέλος, προκειμένου οι γονείς να αποτελέσουν θετικό παράδειγμα μίμησης για τα παιδιά τους, οφείλουν να αναγνωρίσουν πρώτα εκείνοι τις δικές τους προκαταλήψεις και να μη σταματούν να αυτοβελτιώνονται και να δουλεύουν με τον εαυτό τους, έτσι ώστε να απαλλαγούν πρωτίστως οι ίδιοι από τις ρατσιστικές τους πεποιθήσεις («τα παιδιά δεν κάνουν αυτό που τους λες αλλά κάνουν αυτό που κάνεις»)
Ξεκινώντας ακόμα και από τα παιδιά προσχολικής ηλικίας, οι γονείς οφείλουν να τους καλλιεργήσουν την ενσυναίσθηση. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί με διάφορους τρόπους, ένας από τους οποίους είναι η ανάγνωση βιβλίων και παραμυθιών σχετικά με τη διαφορετικότητα. Πλέον υπάρχουν διαθέσιμα πολλά παραμύθια που μιλούν για τη διαφορετικότητα, ενώ συγχρόνως είναι διασκεδαστικά και διδακτικά για τα παιδιά.
Το σχολείο:
Τα παιδιά να αποκτήσουν γνώσεις μέσα από τη μελέτη της Ιστορίας, της Κοινωνιολογίας και άλλων επιστημών. Και αυτό γιατί άτομα που δεν αναπτύσσουν ενωρίς στη ζωή τους την κριτική τους σκέψη, είναι γεγονός πως αργότερα γίνονται χειραγωγήσιμα με αποτέλεσμα να υιοθετούν ρατσιστικές ιδεολογίες, μη γνωρίζοντας τις επιπτώσεις που αυτές έχουν και είχαν στην ανθρωπότητα (Ναζισμός, Απαρτχάϊντ, Εμφύλιοι, Γενοκτονίες, Δουλεμπόριο κλπ). Στο σημείο αυτό οι γονείς οφείλουν να εξηγήσουν στα παιδιά τους τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει ένας λαθρομετανάστης ή ένας πρόσφυγας ερχόμενος σε μία ξένη χώρα ή, ποιες συνθήκες τον ανάγκασαν να φύγει από τη χώρα του και να αναζητήσει καταφύγιο κάπου αλλού. Με αυτόν τον τρόπο τα παιδιά γίνονται πιο ανοικτά στη διαφορετικότητα και διαλλακτικά. Αυτό βέβαια προϋποθέτει να έρχονται πρώτα οι γονείς αντιμέτωποι με τις δικές τους προκαταλήψεις, ιδεολογίες και τα ταμπού, να κάνουν την αυτοκριτική τους και έπειτα να νουθετούν τα παιδιά τους.
Όσον αφορά τους (προ)εφήβους, , ενέχει ο κίνδυνος της παραπληροφόρησης, με αποτέλεσμα να υιοθετούν άκριτα λανθασμένες ιδεολογίες και πρότυπα και να τα εφαρμόζουν αργότερα στα πλαίσια του σχολείου σε βάρος κάποιων «διαφορετικών» συμμαθητών τους. Στην περίπτωση αυτή, οι γονείς και το σχολείο καλό θα είναι να ενθαρρύνουν τα παιδιά τους να επιστρατεύουν την κριτική τους σκέψη και να μην ασπάζονται άκριτα κάθε πληροφορία που δέχονται. Να είναι παρατηρητές και να θυμούνται πάντοτε πως κανείς δεν είναι τέλειος, όλοι είμαστε διαφορετικοί μεταξύ μας και πως η διαφορετικότητα δε θα έπρεπε να καταδικάζει κάποιον.
Είμαστε όλοι διαφορετικοί και όλοι ίσοι. Εφόσον λοιπόν είναι εφικτό, θα πρέπει να διοργανώνονται ταξίδια σε άλλες χώρες, με διαφορετικά ήθη, έθιμα και τρόπο ζωής ώστε να γνωρίσουν τα παιδιά άλλες κουλτούρες και πολιτισμούς και να διευρύνουν τους ορίζοντές τους. Τέλος, άλλος τρόπος πρόληψης – αντιμετώπισης του φαινομένου του ρατσισμού εκ μέρους των παιδιών, είναι να παρακολουθούν μαζί με όλα τα μέλη της οικογένειας ταινίες, ντοκιμαντέρ ή θεατρικά έργα που αφορούν στο ρατσισμό, τις εκφάνσεις και τις επιπτώσεις που αυτός μπορεί να έχει τόσο σε ατομικό, όσο και σε συλλογικό επίπεδο.
Επίλογος
Το ζήτημα που αναπτύξαμε είναι πολύ σημαντικό. Για ποιους λόγους;
(σύνοψη του περιεχομένου των ζητουμένων)
(Οδηγίες: Διαβάζουμε προσεκτικά την εκφώνηση και εντοπίζουμε το επικοινωνιακό πλαίσιο, τα δεδομένα και τα ζητούμενα. Έπειτα, φτιάχνουμε ένα σχεδιάγραμμα στο πρόχειρό μας με τα βασικά σημεία που θα αναπτύξουμε.
Έκθεση: 30 μονάδες: 12 μονάδες περιεχόμενο, 08 μονάδες μορφή, 10 μονάδες δομή Ποινή 1 Μονάδα για υπέρβαση του ορίου των λέξεων! (+/- 01 μονάδα ανάλογα με την εικόνα του γραπτού)
Καλή τύχη!
Επιμέλεια:
Κατερίνα Παπούλη, Φιλόλογος
Leader Teacher του τομέα Έκθεσης- Λογοτεχνίας
